Πριν τον 17ο αιώνα, οι όροι 'αστρολογία' και 'αστρονομία' ήταν συχνά χρησιμοποιούνταν σαν συνώνυμοι. Η έμφαση σε κάθε περίπτωση διέφερε, ωστόσο -η αστρονομία θεωρείτο πιο μαθηματική, ενώ η αστρολογία πιο φιλοσοφική. Γενικά, πάντως, όποιος εξασκούσε τη μία εξασκούσε και την άλλη. Ήταν κάτι σαν δίδυμες επιστήμες, οι οποίες μοιράζονταν μια κοινή αρχή.
Μπορούμε να υποθέσουμε πως οι πρώτες αστρονομικές παρατηρήσεις έγιναν από ανθρώπους που προσπαθούσαν να οργανώσουν τη ζωή τους στον χρόνο, και που θεωρούσαν απαραίτητο να γνωρίζουν πότε ήταν το επόμενο ηλιοστάσιο ή ισημερία ή πανσέληνος. Τέτοιες δραστηριότητες προϋποθέτουν μια αντίληψη του ότι τα φυσικά γεγονότα στη Γη συνδέονται κατά κάποιο τρόπο με τα γεγονότα στον ουρανό. Επίσης συνεπάγονται ότι σε κάποια τουλάχιστον μέρη, η ανθρώπινη κοινωνία προσέγγιζε ένα βαθμό συνειδητής οργάνωσης.
Αποτελεί μάλλον αρχαίο κανόνα -όποια κοινωνία επιθυμεί να λειτουργήσει με κάποιο τρόπο, πρέπει να το κάνει σύμφωνα με τα ουράνια φαινόμενα. Το ίδιο συμβαίνει ακόμα και σήμερα, εφόσον χρησιμοποιούμε ρολόγια και ημερολόγια για να γνωρίζουμε την ώρα και την ημερομηνία. Σε βαθύτερη ανάλυση, όλη η ανθρώπινη ζωή ρυθμίζεται βασικά από την κίνηση του Ήλιου και της Σελήνης, και από την περιστροφή της Γης. Η παραδοχή αυτή αποτέλεσε ένα κεντρικό κομμάτι της διαδικασίας ανάπτυξης του πρώιμου πολιτισμού.
Για τους προγόνους μας, ήταν απαραίτητο να γνωρίζουν πότε αναμένονταν πλημμύρες ή ξηρασία, κρύο ή ζέστη, έτσι ώστε να πραγματοποιήσουν τις μετακινήσεις τους ή να φυτέψουν τα σπαρτά τους. Αυτές οι δραστηριότητες και άλλες μπορούσαν να ρυθμιστούν με αναφορά στα άστρα. Αποδεικτικά στοιχεία της καταγραφής των φάσεων της Σελήνης έχουν αποκαλυφθεί από εγκοπές χαραγμένες σε οστά ζώων που χρονολογούνται γύρω στο 30.000 π.Χ., κατά την παλαιολιθική εποχή. Μια καταγραφή σαν αυτή θα ήταν πολύ πιο σημαντική μεταξύ 10.000 και 5,000 π.Χ. με την ανάπτυξη της γεωργίας.
Η ανάπτυξη της αστρολογίας δεν είχε να κάνει μόνο με τέτοιους πρακτικούς λόγους. Η ιστορία της εμπλέκεται και με την ιστορία της θρησκείας. Παράλληλα με τους πρακτικούς συσχετισμούς με γεγονότα όπως ο ετήσιος ρυθμός του Ήλιου και οι εποχές, γίνονταν και συμβολικές συνδέσεις μεταξύ γεγονότων που δε συνδέονταν τόσο φανερά. Το μοτίβο της ανθρώπινης ζωής, που κινείται από τη γέννηση προς το θάνατο, εξισώθηκε με την ημερήσια κίνηση του Ήλιου στον ουρανό, με παρελκόμενα τη μετάβαση από το σκοτάδι στο φως, και τον ετήσιο κύκλο της βλάστησης ανά τις εποχές. Έτσι, η παρατήρηση του ημερολογίου άρχισε να γίνεται αντικείμενο θρησκευτικού εθιμοτυπικού.
Αν και δεν μπορεί να αποδοθεί ακριβής χρονολογία στην ιστορία της ανθρώπινης θρησκείας, φαίνεται πιθανό να υπάρχουν κάποια θρησκευτικά μοτίβα πίσω από την κατασκευή των μεγαλιθικών μνημείων της βορειοδυτικής Ευρώπης (4000 - 2000 π.Χ.). Αρχαιολογικές έρευνες δείχνουν ότι οι δημιουργοί αυτών των μνημείων είχαν φτάσει σε ένα υψηλό επίπεδο αστρονομικών και μαθηματικών γνώσεων, αντίστοιχο της ευρωπαϊκής Αναγέννησης. Ωστόσο, η μαζική προσπάθεια και συγκέντρωση για την κατασκευή και συντήρηση ενός κτίσματος όπως το Stonehedge (2600-2000 π.Χ) παραπέμπει σε κάποιου είδους κοινό τελετουργικό σκοπό. Αυτή η κοινωνία ήταν ξεκάθαρα κυριευμένη από την ανάγκη να οργανώσει το ημερολόγιο και να προβλέπει τις εκλείψεις. Μόνο με τη βοήθεια της σύγχρονης τεχνολογίας οι σύγχρονοι αρχαιολόγοι μπόρεσαν να κατανοήσουν το σχέδιο αυτών των μνημείων, που καταλαμβάνουν μεγάλες περιοχές της δυτικής Ευρώπης, χωρίς όμως ακόμα να κατανοούν πλήρως τις προθέσεις της κοινωνίας που τα κατασκεύασε.
Πιθανολογείται ότι η γνώση που αποκομίστηκε στους μεγαλιθικούς πολιτισμούς μεταφέρθηκε στη Μεσοποταμία, μάλλον μεταξύ 3000 και 2000 π.Χ,, όπου μεταγενέστερα βρίσκουμε και στοιχεία του αναδυόμενου συνδυασμού αστρονομίας, μαθηματικών και μυθολογίας, που έμελλε να γίνει η βάση της αστρολογίας.
Διαβάστε επίσης:
Η Αστρολογία στη Μεσοποταμία (2000 π.Χ. - 0)
Αστρολογία και Αστρονομία στην Ευρώπη του Μεσαίωνα
Μπορούμε να υποθέσουμε πως οι πρώτες αστρονομικές παρατηρήσεις έγιναν από ανθρώπους που προσπαθούσαν να οργανώσουν τη ζωή τους στον χρόνο, και που θεωρούσαν απαραίτητο να γνωρίζουν πότε ήταν το επόμενο ηλιοστάσιο ή ισημερία ή πανσέληνος. Τέτοιες δραστηριότητες προϋποθέτουν μια αντίληψη του ότι τα φυσικά γεγονότα στη Γη συνδέονται κατά κάποιο τρόπο με τα γεγονότα στον ουρανό. Επίσης συνεπάγονται ότι σε κάποια τουλάχιστον μέρη, η ανθρώπινη κοινωνία προσέγγιζε ένα βαθμό συνειδητής οργάνωσης.
Αποτελεί μάλλον αρχαίο κανόνα -όποια κοινωνία επιθυμεί να λειτουργήσει με κάποιο τρόπο, πρέπει να το κάνει σύμφωνα με τα ουράνια φαινόμενα. Το ίδιο συμβαίνει ακόμα και σήμερα, εφόσον χρησιμοποιούμε ρολόγια και ημερολόγια για να γνωρίζουμε την ώρα και την ημερομηνία. Σε βαθύτερη ανάλυση, όλη η ανθρώπινη ζωή ρυθμίζεται βασικά από την κίνηση του Ήλιου και της Σελήνης, και από την περιστροφή της Γης. Η παραδοχή αυτή αποτέλεσε ένα κεντρικό κομμάτι της διαδικασίας ανάπτυξης του πρώιμου πολιτισμού.
Για τους προγόνους μας, ήταν απαραίτητο να γνωρίζουν πότε αναμένονταν πλημμύρες ή ξηρασία, κρύο ή ζέστη, έτσι ώστε να πραγματοποιήσουν τις μετακινήσεις τους ή να φυτέψουν τα σπαρτά τους. Αυτές οι δραστηριότητες και άλλες μπορούσαν να ρυθμιστούν με αναφορά στα άστρα. Αποδεικτικά στοιχεία της καταγραφής των φάσεων της Σελήνης έχουν αποκαλυφθεί από εγκοπές χαραγμένες σε οστά ζώων που χρονολογούνται γύρω στο 30.000 π.Χ., κατά την παλαιολιθική εποχή. Μια καταγραφή σαν αυτή θα ήταν πολύ πιο σημαντική μεταξύ 10.000 και 5,000 π.Χ. με την ανάπτυξη της γεωργίας.
Η ανάπτυξη της αστρολογίας δεν είχε να κάνει μόνο με τέτοιους πρακτικούς λόγους. Η ιστορία της εμπλέκεται και με την ιστορία της θρησκείας. Παράλληλα με τους πρακτικούς συσχετισμούς με γεγονότα όπως ο ετήσιος ρυθμός του Ήλιου και οι εποχές, γίνονταν και συμβολικές συνδέσεις μεταξύ γεγονότων που δε συνδέονταν τόσο φανερά. Το μοτίβο της ανθρώπινης ζωής, που κινείται από τη γέννηση προς το θάνατο, εξισώθηκε με την ημερήσια κίνηση του Ήλιου στον ουρανό, με παρελκόμενα τη μετάβαση από το σκοτάδι στο φως, και τον ετήσιο κύκλο της βλάστησης ανά τις εποχές. Έτσι, η παρατήρηση του ημερολογίου άρχισε να γίνεται αντικείμενο θρησκευτικού εθιμοτυπικού.
Αν και δεν μπορεί να αποδοθεί ακριβής χρονολογία στην ιστορία της ανθρώπινης θρησκείας, φαίνεται πιθανό να υπάρχουν κάποια θρησκευτικά μοτίβα πίσω από την κατασκευή των μεγαλιθικών μνημείων της βορειοδυτικής Ευρώπης (4000 - 2000 π.Χ.). Αρχαιολογικές έρευνες δείχνουν ότι οι δημιουργοί αυτών των μνημείων είχαν φτάσει σε ένα υψηλό επίπεδο αστρονομικών και μαθηματικών γνώσεων, αντίστοιχο της ευρωπαϊκής Αναγέννησης. Ωστόσο, η μαζική προσπάθεια και συγκέντρωση για την κατασκευή και συντήρηση ενός κτίσματος όπως το Stonehedge (2600-2000 π.Χ) παραπέμπει σε κάποιου είδους κοινό τελετουργικό σκοπό. Αυτή η κοινωνία ήταν ξεκάθαρα κυριευμένη από την ανάγκη να οργανώσει το ημερολόγιο και να προβλέπει τις εκλείψεις. Μόνο με τη βοήθεια της σύγχρονης τεχνολογίας οι σύγχρονοι αρχαιολόγοι μπόρεσαν να κατανοήσουν το σχέδιο αυτών των μνημείων, που καταλαμβάνουν μεγάλες περιοχές της δυτικής Ευρώπης, χωρίς όμως ακόμα να κατανοούν πλήρως τις προθέσεις της κοινωνίας που τα κατασκεύασε.
Πιθανολογείται ότι η γνώση που αποκομίστηκε στους μεγαλιθικούς πολιτισμούς μεταφέρθηκε στη Μεσοποταμία, μάλλον μεταξύ 3000 και 2000 π.Χ,, όπου μεταγενέστερα βρίσκουμε και στοιχεία του αναδυόμενου συνδυασμού αστρονομίας, μαθηματικών και μυθολογίας, που έμελλε να γίνει η βάση της αστρολογίας.
Διαβάστε επίσης:
Η Αστρολογία στη Μεσοποταμία (2000 π.Χ. - 0)
Αστρολογία και Αστρονομία στην Ευρώπη του Μεσαίωνα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου